Badanie Virtualo zostało zrealizowane w formie sondy ulicznej na próbie ponad pół tysiąca Warszawiaków w lipcu 2013 w centrum Warszawy. Na podstawie wyników udało się stworzyć zarys profilu e-czytelnika dużego miasta oraz poznać aktualne trendy i preferencje mieszkańców dotyczące nowoczesnych form czytania.

Czy mieszkańcy miast znajdują czas na lekturę książek i e-booków?

Ku zaskoczeniu ankietera firmy Virtualo na pytanie, czy respondent w ciągu ostatnich trzech miesięcy znalazł czas, aby przeczytać książkę lub e-booka o objętości powyżej 100 stron aż 87% osób odpowiedziało twierdząco. 64% respondentów zadeklarowało, że czyta książki papierowe, a aż 20% czyta zarówno książki tradycyjne jak e-booki. 3% wszystkich pytanych stwierdziło, iż czyta tylko e-booki, co również potwierdzają szacunkowe dane prezentowane w innych badaniach dotyczących polskiego czytelnictwa. Łącznie jest to grupa aż 23% respondentów, co oznacza, iż niemalże co czwarty ankietowany mieszkaniec dużego miasta systematycznie lub okazjonalnie czyta e-booki.

Kim są czytelnicy e-booków w wielkim mieście?

Wśród respondentów czytających e-booki dominują ludzie młodzi: 36% to studenci, a 19% uczniowie (powyżej 15 roku życia), co potwierdza fakt, iż najchętniej z nowych technologii korzysta młode pokolenie. Liczną grupę e-czytelników (ponad 21%) stanowią również specjaliści niższego i średniego szczebla z różnych branż, m.in. z marketingu, finansów oraz służba zdrowia i nieruchomości. W kolejnej grupie (12%) znalazły się osoby związane z edukacją: nauczyciele, wykładowcy; przedstawiciele mediów i kultury: dziennikarze, pisarze jak również prawnicy oraz architekci.

Z jakich urządzeń korzystają e-czytelnicy?

Jak wynika z sondy, większość osób posiadających urządzenia umożliwiające czytanie cyfrowe, korzysta z dwóch lub więcej urządzeń, często posługując się wygodną opcją czytania w chmurze (cloud reading). Wśród ponad 100 respondentów posiadających takie urządzenia, aż 48% zapytanych osób posiada czytnik e-booków. Wśród czytników dominują urządzenia firmy Amazon, które stanowią ponad 60% wszystkich czytników. Tablety i smartfony stanowią 30% i 24% posiadanych przez e-czytelników urządzeń, a 43% stanowią laptopy i komputery stacjonarne.

W jaki sposób e-czytelnicy pozyskują książki cyfrowe?

Ponad 43% respondentów badania Virtualo odpowiedziało, że zdobywa e-booki z portali, na których można "chomikować zasoby". Ten sposób pozyskiwania treści preferują przede wszystkim młodzi ludzie, co może oznaczać, iż prawdopodobnie nadal będą korzystać z kontentu cyfrowego z nielegalnych źródeł w dorosłym życiu. Ponad 28% ankietowanych odpowiedziało, że kupuje e-booki w księgarniach, co oznacza, że aktualnie co trzeci mieszkaniec dużego miasta jest gotowy zapłacić za treści cyfrowe. Dla 17% pytanych głównym źródłem pozyskania e-booków jest rodzina i przyjaciele, którzy pożyczają lub przekazują e-książki naszym respondentom w prezencie. Ponad 10% mieszkańców miast pobiera z sieci tylko darmowe książki, głównie klasykę, co świadczy o tym, iż przy zakupie książki w wersji papierowej lub elektronicznej wciąż bardzo istotna jest cena.

Gdzie najczęściej mieszkańcy czytają książki i e-booki?

Większość czytelników ceni sobie lekturę w domowym zaciszu - taką odpowiedź wskazało aż 41% respondentów. Na drugim miejscu znalazło się czytanie w komunikacji miejskiej - aż 23 % mieszkańców stolicy czyta książki w autobusie, metrze lub w tramwaju. Ponad dwukrotnie częściej taką odpowiedź wskazywały osoby posiadające e-czytnik. Dla 17 % pytanych najlepszym okazją do czytania jest z kolei podróż pociągiem, samolotem lub samochodem.

Co się czyta w wielkim mieście?

Jak wynika z badania Virtualo mieszkańcy stolicy najczęściej czytają fantastykę - tę kategorię wskazało 21% respondentów czytających zarówno książki jak e-booki. Na drugim miejscu znalazły się książki sensacyjne: kryminały, horrory - łącznie 19% wskazań. Mieszkańcy stolicy sięgają również po literaturę faktu – 16%, czyli beletryzowaną historię, biografie i reportaże. Taką samą liczbę 16% stanowią czytelnicy literatury pięknej, co może się wiązać z możliwością legalnego ściągnięcia dużej liczby bezpłatnych pozycji udostępnianych przez wydawnictwa, dystrybutorów i serwisy. Z kolei 12% wybiera tytuły z kategorii: powieści, psychologia, ezoteryka, etnografia, kulturoznawstwo. W kolejnej grupie 8% znalazły się tytuły związane z edukacją w tym lektury szkolne, słowniki i podręczniki akademickie. Czytelnicy i e-czytelnicy korzystają również z poradników – 3% wskazań i z książek specjalistycznych z dziedziny prawa, podatków, biznesu – również 3%.

Odpowiedzi uzyskane od respondentów badania oraz zebrane dane świadczą, iż e-booki zyskują entuzjastów zarówno wśród osób młodych, chętnie korzystających z nowoczesnej formy czytania jak osób dojrzałych, które powoli przekonują się do e-lektury. Mieszkańcy miast, jak wynika z badania Virtualo, to stale rosnąca grupa obecnych i potencjalnych e-czytelników. Jak deklaruje ponad połowa respondentów, e-booki to przyszłość książki, co pozwala sądzić, iż w ciągu kilku najbliższych lat książki elektroniczne zdominują rynek wydawniczy.